حتی اگر متنش را نخوانده باشیم اما همگی نام کتاب قصه‌های هزار و یک شب و شهرزاد قصه‌گو را شنیده‌ایم. آن‌قدر این کتاب در زندگی و سنت و فرهنگ مردمان ایران‌زمین و در نگاه کلی‌تر در سنت شرقیان عجین شده است که شهرزاد قصه‌گو و داستان‌هایش به حکایت و ضرب‌المثل تبدیل شدند. بازنویسی و خواندش چنین اثر باشکوهی کاری بسیار ارزشمند است زیرا که شنیدن این قصه‌ها نه تنها پندآموز خواهد بود که دل هر شنونده‌ای را با تاریخ و داستانش همراه خواهد کرد.
به‌گفته علی اصغر حکمت این کتاب پیش از دوره هخامنشی در هند به وجود آمده و قبل از حمله اسکندر، به فارسی احتمالاً فارسی باستان ترجمه شده و در قرن سوم هجری بعد از حمله اعراب به ایران زمانی که بغداد مرکز علم و ادب بود، از پهلوی به عربی برگردانده شده‌است. بهترین داستان‌های هزار و یک شب به صورت نسخه‌ی صوتی در سایت سایت کتاب مورچه در دسترس است.
درباره‌ی کتاب صوتی قصه‌های هزار و یک شب – جلد اول
کتاب هزار و یک شب یا الف الیله به سه نسخه تقسیم می‌شود: نسخه هندی که پیش از دوره هخامنشی به زبان سانسکریت نوشته شده، نسخه ایرانی که ترجمه‌ای از نسخه سانسکریت به فارسی باستان است و نسخه عربی که در دوران هارون‌الرشید از زبان پهلوی به عربی ترجمه شده. می‌توان گفت در تمام ترجمه‌ها تعدادی داستان جدید به آن اضافه شده است.
داستان اصلی یا به قول بیضایی داستان بنیادین بدین‌گونه است که:
دو شاهزاده برادر، به نام‌های شهریار (یا شهرباز) و شاه زمان، مورد خیانت زنان خود قرار می‌گیرند شاه زمان تَرک پادشاهی کرده و راهی دیار برادر می‌شود و شهریار هم به انتقام خیانت همسرش هر شب دختری را به نکاح درمی‌آورد و بامداد دستور قتلش را می‌داد. تا اینکه دیگر دختری در شهر نمی‌ماند و وزیر شهریار که دو دختر به نام‌های شهرزاد و دنیازاد داشت و به شدت نگران این قضیه بود به پیشنهاد شهرزاد وی را به عقد پادشاه درمی‌آورد. شهرزاد همان شب به شهریار می‌گوید که خواهری دارد که هر شب با قصه‌های او به خواب می‌رود و درخواست می‌کند که همان شب خواهرش را به قصر بیاورند تا برای بار آخر برایش قصه بگوید. دنیازاد می‌آید و شهرزاد قصه گویی را آغاز می‌کند، شهریار هم که مسحور این قصه شده بود مهلت می‌دهد که فردا شب ادامه قصه را بشنود و بنابراین کشتن شهرزاد را موکول به بعد می‌کند و این قصه گویی‌ها هر شب ادامه پیدا می‌کند. «هزار و یک شب» نامی است که از زمان ترجمه طسوجی در دوره قاجار در ایران شهرت یافته و نام قدیم آن «هزار افسان» بوده است. داستان‌های این کتاب دارای محتوای بسیار بوده ازجمله طنز، تعالیم اخلاقی چه بد و چه خوب، آداب و سنن ملل مختلف، مشکلات اجتماعی، مسافرت و سیاحت و … . کتاب قصه‌های هزار و یک شب کتابی چندملیتی است که در تمامی قصص آن، قهرمان داستان یک زن هوشیار و مدبر است. تلاش شهرزاد قصه‌گو برای نجات دادن جان دختران سرزمینش این چنین هوشمندانه در خلال داستان بسیار ستودنی است. این جان فشانی و درایت دقیقا در مقابل خیانت زنان دو برادر قرار می‌گیرد.
ترجمه‌ی کتاب صوتی قصه‌های هزار و یک شب – جلد اول
در سال ۱۲۵۹ هجری قمری، در زمان محمدشاه به دست ملا عبدالطیف طسوجی که از مترجمان و فاضلان زمانه بوده است به فارسی ترجمه شده است.
نسخه کنونی فارسی را عبداللطیف طسوجی در زمان محمدشاه و پسرش ناصرالدین‌شاه به فارسی درآورد و به چاپ سنگی رسید. چاپ کتاب تا زمان انقلاب اسلامی به همان سیاقی که چاپ کلاله خاور درآمده بود، مشکلی نداشت. بعد از انقلاب هم انتشارات هرمس این کتاب را در سال ۱۳۸۳ منتشر کرد که در ۱۳۸۶ به چاپ دوم رسید. نخستین ترجمه هزار و یک شب به زبان‌های اروپایی در قرن هجدهم میلادی به دست آنتوان گالان به فرانسوی درآمد و در سال ۱۷۰۴ میلادی منتشر شد. سر ریچارد برتون نخستین ترجمه انگلیسی این کتاب را در ۱۸۸۵ عرضه کرد. بورخس همه آثارش را مدیون هزار و یک شب می‌دانست و تأثیر آن بر بسیاری از نویسندگان معروف جهان ازجمله کسانی چون جیمز جویس انکارناپذیر است.
این کتاب که شامل نکته‌های آموزشی و اخلاقی بسیاری است، برای کودکان تحت عنوان قصه‌های پند آموز هزار و یک شب شهرزاد قصه‌گو به رشته‌ی تحریر درآمده است. این سری از کتاب‌ها برای گروه سنی ب و ج مناسب است و نویسنده‌ی آن مجید مهری و تصویرگر آن لیلا باباخانی است.
طرف‌داران کتاب قصه‌های هزار و یک شب شهرزاد قصه‌گو آن‌قدر زیاد هستند که پادکست آن نیز موجود شده است. برای دانلود مجموعه کامل هزار و یک شب، پادکست قصه‌های هزار و یک شب و دانلود قصه‌های هزار و یک شب برای کودکان، از طریق همین صفحه و یا با دانلود رایگان اپلیکیشن سایت کتاب مورچه، اقدام نمایید.
قصه‌های هزار و یک شب صوتی قسمت اول تا آخر، با صدای زیبا و لحن دلنشین شیوا خنیاگر به بازار کتاب عرضه شده است.
این کتاب برای چه کسانی مناسب است؟
کتاب قصه‌های هزار و یک شب که در قطع‌های متفاوت و ترجمه‌های گوناگون در بازار وجود دارد، برای هر خواننده و دوستدار کتابی می‌تواند مناسب باشد. خواندن حتی یکی از قصه‌های هزار و یک شب نیز خالی از لطف نیست زیرا که گیرایی این کتاب آن‌قدر زیاد است که هر خواننده‌ای را با داستان‌های افسانه‌ای خود همراه و هم مسیر می‌کند. به قولی حتی می‌توان گفت خواننده‌ی خوش‌ذوق خود را می‌تواند در زمان و مکان و موقعیت شخصیت‌های داستان قرار بگیرد و در طی خواندن کتاب، در تاریخ سفر کند. سفری با شهرزاد قصه‌گو که زیرکانه با داستان سرایی‌هایی فریبنده جان خود را نجات می‌دهد.
در بخشی از کتاب صوتی قصه‌ای هزار و یک شب – جلد اول می‌شنویم
کر کنم در سر وفات سری/ سهل باشد زیان مختصری
دوست دارم که خاك پات شوم/ تا مکر بر سرم کنی گذری
راست خواهی نظر حرام بود / بر چنین روی و باز بر دگری
چون ابیات بانجام رسانید. سخت بگریست. آنکاه بدیع الجمال گفت: ای ملکزاده مرا بیم از آنست که اکر روی بتو آرم. از تو الفت و محبت نیایم. که انسان‌ها عهد بجا نیاوردند و پیمان نگاه ندارند و مکر ایشان بسیار است.
سیف الملوك گفت: ای روشنی چشم من خدای تعالی همه را یکسان نیافریده. اگر خدا بخواهد من عهد بجا آورم و پیمان نگاه دارم و هر جوری که بمن رود برو شکیبا شوم.
از تو ای دوست نگسلم پیوند /کر به تیغم برند بند از بند
بدیع الجمال گفت: چون چنینست. بنشین و آسوده باش که با یکدیگر پیمان بندیم که هيچ يك به دیگری جفا نورزیم و خیانت نکنیم و هرکس که رفیق خود را خیانت کند خدای تعالی انتقام ازو بکشد. سیف الملوك بنشست و با بدیع الجمال سوگند یاد کردند که هيچ يك دیگری بجای محبوب خود نگزیند. چه از انسیان باشد چه از جنیان. پس از آن از غایت فرح بگریستند و شوق و وجد بسیف الملوك چیره کشته. این دو بیتی بخواند:
از حسن تو در خانه بهاری دارم / از روی تو در دیده نگااری دارم
با تو بنشاط روزگاری دارم / شکر ایزد را که چون تویاری دارم
پس از آن که بدیع الجمال و سیف الملوك با یکدیگر پیمان بستند. هردو از مجلس برخاسته: در باغ همی گشتند و کنیزکی نیز طعام برداشته؛ با ایشان میرفت. تا اینکه بدیع الجمال بنشست و کنيزك، طعام بنهاد. سیف الملوك نیز بنشست.
چون قصه بدینجا رسید. بامداد شد و شهرزاد لب از داستان فرو بست.
